Hij was vijf jaar en zat in groep twee toen hij voor het eerst mijn praktijk binnenstapte.
“Ik kom voor luistervaardigheden” , antwoordde hij toen ik hem vroeg wat hij kwam doen.
Zijn ouders hadden me al toevertrouwd dat hij erg slecht luisterde. “Eigenlijk is het gewoon een hartstikke lief jong, maar hij luistert gewoon niet.” Op school had hij veel conflicten. Hij was heel druk en deed gewoon niet wat de juf zei.
“Ik snap er niks van” zei ik na een minuut of tien. “Wat is er dan mis met je luistervaardigheden? We praten nu al een tijdje met elkaar. Ik stel vragen, jij geeft antwoorden. Geen gekke of onzinnige antwoorden, maar gewoon normale antwoorden. Dus je oren zijn niet stuk ofzo.”
“Nee”, zei hij lachend. “Die zijn niet stuk. Ze zeggen gewoon dat ik niet goed kan luisteren. Maar hier is het anders. Ik weet het ook niet. Zullen we een spelletje doen?”
We speelden heel wat spelletjes. Spelletjes waarbij je goed moest luisteren (en dat deed hij). Ik kon niets vinden dat mis was met zijn oren. Ik kon geen luistervaardigheden vinden die ontbraken. Hij hielp me goed door te vertellen wat hij thuis en op school anders deed dan bij mij en we bedachten een plan hoe hij zijn luistervaardigheden thuis en op school kon verbeteren.
Zo trainden we een aantal weken. We perfectioneerden de luistervaardigheden die al aanwezig waren. We bedachten allerlei plannetjes die hij thuis en op school kon uitvoeren wat betreft zijn luistervaardigheden. We hadden een heleboel lol, maar we kwamen geen stap verder (tenminste niet wat zijn luistervaardigheden betreft). Thuis bleef hij druk en grenzeloos, wat zijn ouders ook probeerden. Op school luisterde hij nog steeds niet naar de juf. En ik vroeg me keer op keer af: “Wat zie ik toch over het hoofd”
Het was de dag na het oudergesprek waarop ik dit ontdekte. Het was de dag na het oudergesprek waarin naar voren kwam dat hij zichzelf had leren lezen, schrijven en rekenen. Plotseling besefte ik dat ik de meest belangrijke vraag niet gesteld had: Voor wie zijn luistervaardigheden kwam hij eigenlijk? (Op welk moment had hij mij eigenlijk verteld dat hij voor de zijne kwam? )
Hoe had ik het voor elkaar gekregen om zo slecht te luisteren?
Ik besloot mijn vergissing zo snel mogelijk recht te zetten. We hadden al genoeg tijd verloren.
Het was de eerstvolgende keer dat ik hem zag dat ik die belangrijke vraag stelde.
Het was de keer dat we allemaal ingewikkelde dingen deden. We schreven moeilijke zinnen, we lazen ingewikkelde woorden, we maakten moeilijke sommen.
“Van rekenen word ik rustig in mijn hoofd”, vertrouwde hij me toe.
“Waarom reken je dan niet vaker”, vroeg ik hem.
“Weet ik veel”, antwoordde hij. “Dat doen we gewoon niet in de klas.”
“Dat is dan stom”, zei ik hem. “Weet je juf eigenlijk wel dat je zulke ingewikkelde sommen kan maken”, vroeg ik hem. “Ik wist het namelijk niet. Je hebt me dat nooit verteld!”
“Je hebt het me ook nooit gevraagd” was zijn reactie terug. (En daar had hij een punt.)
“Hee, luister eens” begon ik voorzichtig, “toen je zei dat je voor luistervaardigheden kwam. Wie zijn luistervaardigheden bedoelde je toen eigenlijk?”
Hij keek me lachend aan, maar wijs als hij was besloot hij te zwijgen.
Het is nu al een aantal maanden geleden dat hij voor het laatst bij me kwam.
Hij zit inmiddels op een andere school. De luistervaardigheden van zijn oude school bleken helaas onder de maat. Die van zijn ouders gelukkig niet.
Ik kom hem nog vaak tegen op zijn nieuwe school. “Hallo, Marlies” roept hij dan enthousiast. En af en toe mag ik zelfs even zijn knuffelbeer vasthouden. “Dat is Marlies”, vertrouwt hij andere kinderen soms toe. “Zij heeft mij leren luisteren”. Ik zwijg dan wijselijk en denk alleen maar: “Jullie moesten eens weten.”